Η (ανα)γέννηση μιας νέας Λυρικής Σκηνής

Κάτι νέο γεννιέται στη Λυρική… Αυτή η ιδέα βρίσκεται στον πυρήνα της εικόνας με την οποία η Λυρική Σκηνή επιχειρεί να παρουσιάσει τον (καινούργιο) εαυτό της, στο εσωτερικό και το εξωτερικό. Η ιδέα της γέννησης (ιδεών, έργων, μουσικής, χορού…) είναι το «μαγικό φίλτρο» μέσω του οποίου η γηραιά κυρία των 80 ετών μεταμορφώνεται σε νεογέννητη κόρη.

Αυτή η ιδέα αποτελούσε τον συνεκτικό ιστό πάνω στον οποίο βασίστηκε ο απολογισμός του Γιώργου Κουμεντάκη, του καλλιτεχνικού διευθυντή του οργανισμού που, όπως όλα δείχνουν, θα βρίσκεται και τα επόμενα τρία χρόνια επικεφαλής του λυρικού μας θεάτρου, καθώς η παρούσα θητεία του λήγει στα τέλη του επόμενου μήνα. Τα εγκώμια για το έργο του, τόσο από την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη όσο και από τον πρόεδρο του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος Ανδρέα Δρακόπουλο, δεν αφήνουν αμφιβολίες γι’ αυτό.
Τυπικά, επρόκειτο για έναν απολογισμό του 2019, υπόρρητα όμως αφορούσε και την προηγούμενη θητεία του, κορωνίδα της οποίας αποτέλεσε το έργο της χρονιάς αυτής, κατά τη διάρκεια της οποίας ωρίμασαν και απέδωσαν καρπούς οι προσπάθειες τόσο του ίδιου όσο και της ομάδας των συνεργατών του.

Καβαλλερία ρουστικάνα, σε σκηνοθεσία Νταμιάνο Μικελέττο

Ένα νέο κοινό

Μέσα από συστηματική δουλειά και σταδιακά αλλά σταθερά βήματα, η Εθνική Λυρική Σκηνή, μέσα σε αυτά τα χρόνια, μπόρεσε να απευθυνθεί σε ένα νέο κοινό, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, απ’ όπου, το 2019, προσέλκυσε 30.000 μη ελληνόφωνους θεατές.
Σύμφωνα με τα πρώτα ευρήματα της έρευνας κοινού που πραγματοποιήθηκε για την ΕΛΣ από την εταιρεία Research Hive, ο ηλικιακός μέσος όρος των θεατών του λυρικού μας θεάτρου έχει κατέβει στα 35-40 χρόνια, ενώ οι ηλικίες 18-34 ετών αποτελούν το 27% του κοινού των παραστάσεών του. Εντυπωσιακό επίτευγμα, ιδιαίτερα αν αναλογιστεί κανείς την εικόνα της πλατείας του θεάτρου «Ολύμπια» πριν από λίγα μόλις χρόνια…
Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, οι ερωτώμενοι εκφράζουν σε ποσοστό 65% συνολικά θετική άποψη για την εμπειρία τους στη Λυρική Σκηνή, ενώ αναφορικά με τις παραγωγές που παρακολούθησαν το ποσοστό αυτό ανεβαίνει στο 85%.

Οθέλλος, του Βέρντι, σε σκηνοθεσία Μπομπ Ουίλσον

Παλιές και νέες συνεργασίες

Το άνοιγμα της Λυρικής, τόσο σε συνεργασίες με διεθνούς φήμης καλλιτέχνες (από την Φανί Αρνάν και τον Ολιβιέ Πυ μέχρι τη Λιζέτ Οροπέσα και τους Φούρα ντελς Μπάους) όσο και σε συμπαραγωγές με σημαντικά λυρικά θέατρα και οργανισμούς από το εξωτερικό (Βασιλική Όπερα του Λονδίνου, Κρατική Όπερα της Βιέννης, Εθνική Όπερα Παρισίων κ.λπ.), που χαρακτήρισαν τις μεγάλες επιτυχίες του 2019 (όπως η «Λαίδη Μάκβεθ του Μτσενσκ» ή ο «Ντον Κάρλο»), υπήρξε ο πρώτος σημαντικός καρπός της πολιτικής εξωστρέφειας που υιοθέτησε ο οργανισμός, με τη στήριξη της δωρεάς 20 εκατομμυρίων ευρώ από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις του Γιώργου Κουμεντάκη, τα επόμενα χρόνια η Εθνική Λυρική Σκηνή θα ακολουθήσει με ακόμη γενναιότερα βήματα αυτόν τον δρόμο που την οδηγεί στην καθιέρωσή της στον ευρωπαϊκό λυρικό χάρτη. Έτσι, για την περίοδο 2020-2022 έχει ήδη εξασφαλίσει συνεργασίες και συμπαραγωγές με μια σειρά διεθνώς καταξιωμένα λυρικά θέατρα και φεστιβάλ της Ευρώπης.

Αντρέα Σενιέ, του Τζορντάνο, σε σκηνοθεσία του Ντέιβιντ Μακ Βίκαρ

Βαρλικόφσκι και Μπομπ Ουίλσον στη Λυρική

Συγκεκριμένα, συμφωνήθηκε η στρατηγική συνεργασία με την Opera Comique των Παρισίων και η  περαιτέρω ανάπτυξη της ήδη στενής σχέσης με τη Βασιλική Όπερα του Λονδίνου, οι συνεργασίες με σπουδαία λυρικά θέατρα, όπως το Λα Μονναί των Βρυξελλών, η Βασιλική Όπερα της Δανίας (Κοπεγχάγη), η Όπερα του Γκαίτεμποργκ, η Όπερα του Ελσίνκι, και κάποια από τα σημαντικότερα φεστιβάλ όπερας του κόσμου, όπως το Φεστιβάλ της Εξ-αν-Προβάνς στη Γαλλία, το Φεστιβάλ Ροσσίνι του Πέζαρο στην Ιταλία και το Φεστιβάλ του Μπάντεν-Μπάντεν στη Γερμανία. Στον τομέα του χορού ανακοινώθηκαν συνεργασίες με δύο από τα σημαντικότερα σχήματα διεθνώς, την Ομάδα Χορού Μαρκ Μόρις της Νέας Υόρκης και την Μπατσέβα του Ισραήλ.
Στο πλαίσιο αυτών συνεργασιών, η ΕΛΣ θα παρουσιάσει έργα σπουδαίων σκηνοθετών, όπως, μεταξύ άλλων, του Κριστόφ Βαρλικόφσκι, του Λωράν Πελύ, του Ντέιβιντ Μακ Βίκαρ, του Νταμιάνο Μικελέτο, του Τζων Φούλτζεϊμς, του Μπομπ Ουίλσον, του Κριστόφ Λόυ κ.ά.