Οι φωνές των γυναικών

Clarissa Pinkola Estés
«Ο χορός των μεγάλων μητέρων»,
μετάφραση: Άννα Παπασταύρου,
εκδόσεις Κέλευθος (Αθήνα – 2017)

Μέσα από κάθε γυναίκα «μιλούν» οι σοφές θείες, οι γιαγιάδες, οι αδερφές, οι ψυχοκόρες, τα κορίτσια που δεν πρόλαβαν να γεράσουν και όλες εκείνες οι γενιές των γυναικών που αποτελούν σημεία στη γραμμή της ζωής ενός ανθρώπου. Η ψυχαναλύτρια Clarissa Pinkola Estés με το βιβλίο της Ο χορός των μεγάλων μητέρων από τις εκδόσεις Κέλευθος (Αθήνα – 2017), σε μετάφραση Άννας Παπασταύρου, μας εξιστορεί τη δύναμη της γυναίκας – δημιουργού στο φαινόμενο της ζωής. Στο μικρόσχημο, αλλά καλαίσθητο αυτό βιβλίο, ο αναγνώστης συγκινείται βαθιά γιατί ανακαλύπτει πως οι μορφές και οι φωνές των γυναικών που προϋπήρξαν ζούνε και αναπνέουν μέσα του.

Ίσως ήρθες στην πόρτα μου επειδή θες να ζήσεις μ’ έναν τρόπο που να σε κάνει ευλογημένη, με το να είσαι, όπως λέω, «νια ενώ γερνάς, γριά όσο είσαι νέα» – που σημαίνει να είσαι γεμάτη με υπέροχες, πολυποίκιλες αντινομίες σε καλή μεταξύ τους ισορροπία. Θυμάσαι; Η λέξη «παράδοξο» σημαίνει μια σκέψη αντίθετη στη γενικά παραδεκτή άποψη. Το ίδιο ισχύει και για την grand – mère, τη μεγάλη μητέρα, την πιο σπουδαία απ’ όλες τις γυναίκες, την gran madre…(σελ. 16)

Στο οπισθόφυλλο του βιβλίου διαβάζουμε πως η ψυχαναλύτρια Clarissa Pinkola Estés ξυπνάει τα πανάρχαια πνεύματα, τις παλιές ψυχές, εκείνες που κοιμούνται στους κορμούς των δέντρων, στο δάσος, στα ρέματα και στους καταρράχτες. Και είναι αυτές οι ψυχές των γυναικών που πέρασαν από το διάβα του χρόνου, που προϋπήρξαν και μας οδηγούν σαν φωτεινοί φανοστάτες στη σκοτεινή νύχτα της ζωής, δείχνοντας με τη σοφία τους έναν δρόμο εκεί που νομίζουμε πως έχουμε χαθεί. Είναι αυτές οι ψυχές που μας παίρνουν από το χέρι και που με τον άνεμο τις ακούμε να έρχονται από κάποιο μακρινό σύμπαν για να μας φωτίσουν με τη σοφία τους. Είναι οι φωνές των γυναικών που έχουμε εσωτερικεύσει και που καθορίζουν το βλέμμα μας στο σήμερα, οι φωνές που μας εμπνέουν να συνεχίζουμε να δημιουργούμε, να γελάμε, να κλαίμε και ν’ αντέχουμε στα δύσκολα. Όπως άντεξαν κι εκείνες στο παρελθόν και συνέχισαν τη ζωή. Γιατί αυτός είναι ο ρόλος της γυναικείας φύσης. Να φέρνει τη ζωή και να την προστατεύει μέχρι ν’ ανθίσει.

Για όλες τις έξυπνες, ανυποψίαστες, περιπλανώμενες και πολύξερες θυγατέρες… για τις θυγατέρες που βαδίζουν σε ευθεία γραμμή ή που προχωρούν με σκαμπανεβάσματα… για κείνες που μαθαίνουν να κλαίνε ξανά… για εκείνες που μαθαίνουν να χαχανίζουν… για όλες εκείνες, ανεξάρτητα αν είναι ακέραιες, γιατρεμένες ή όχι, ανεξάρτητα από την τάξη τους, την κάστα, τον ωκεανό ή το άστρο… για όλες τις κόρες που κληρονόμησαν έναν πακτωλό αγάπης από αγαπημένες προγόνους που έχουν χαθεί κι όμως ακόμα τις επισκέπτονται…(σελ. 147)

Clarissa Pinkola Estés

Για όλες εμάς λοιπόν, που συνεχίζουμε να ζούμε με την απουσία των αγαπημένων μας μητέρων, το βιβλίο αυτό γίνεται μια πηγή αληθινής σοφίας και μας κάνει να συνδεθούμε ξανά με ό,τι έχουμε απολέσει σε αφή, αλλά ευτυχώς, το έχουμε κερδίσει σε ουσία. Αντικρίζουμε ξανά την εικόνα της μεγάλης μητέρας, της γυναίκας που στέκεται αγέρωχη στο χρόνο, εκείνης που φροντίζει, σκεπάζει και αγωνιά για το αν εμείς θα τα καταφέρουμε. Για τη Μητέρα που δεν ξέρει από «χιουμοράκι», αλλά ξέρει να κλαίει όταν το απαιτούν οι περιστάσεις και που μας μαθαίνει πως η περιουσία μας δεν έχει σχέση με την τιμή, αλλά με την αξία των συναισθημάτων. Μια καταπληκτική έκδοση σε μετάφραση Άννας Παπασταύρου από τις εκδόσεις Κέλευθος  που μας κάνει να συνειδητοποιούμε τον αέναο σοφό χορό των προγόνων μας και τη σημασία της μνήμης που φέρουμε στο σώμα μας ως ένδειξη των γυναικών που πέρασαν και μας δίδαξαν πως ν’ αγαπάμε και να φροντίζουμε τους ανθρώπους, αλλά και τους εαυτούς μας.

Νιώσατε ποτέ ότι είπατε ή κάνατε κάτι πολύ σοφότερο, ευφυέστερο απ’ ό,τι συνήθως κάνετε κάθε μέρα; Αυτή είναι μία από τις αποδείξεις ότι η ψυχή σας, αυτή η πανάρχαιη δύναμη μέσα στην άυλη διάστασή σας που «γνωρίζει» και πράττει ανάλογα, υπάρχει (σελ. 30).

Της Πωλίνας Γουρδέα