θέατρο: «Ο θάνατος του Ιβάν Ιλίτς»

Γράφει η Αλεξάνδρα Αγγελοπούλου

Ποιoς είναι άραγε ο Ιβάν Ιλίτς και γιατί πέθανε; Ή μάλλον τί τον πέθανε;


Ο Λέον Τολστόι , ένας από τους μεγαλύτερους συγγραφείς όλων των εποχών, ως γόνος πλούσιας οικογένειας κατάφερε μέσα από την συγγραφική του πορεία ν' απεικονίσει με απαράμιλλο τρόπο την καλή κοινωνία της τσαρικής Ρωσίας του 19ου αιώνα. Πιο συγκεκριμένα, την υποκρισία, τη ματαιοδοξία και τον στείρο καθωσπρεπισμό της άρχουσας τάξης σε αντιδιαστολή με τα γνήσια, τρυφερά και ουσιώδη συναισθήματα των μουζίκων που τόσο συμπάθησε βοηθώντας και μελετώντας τη ζωή τους.

Γεμάτος θρησκευτική έξαρση, σκαλίζει τα κατάβαθα της ψυχής των ανθρώπων, προσπαθώντας να αποκαταστήσει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και να βρει το κλειδί της ευτυχίας. 
Έτσι το 1886, δεν έχασε ευκαιρία να αξιοποιήσει ότι του διηγήθηκε η μητέρα του θανόντος δικαστή Ιβάν Ιλίτς Μετσνίκοφ και να μας προσφέρει μια νουβέλα βασιζόμενη σε αληθινό γεγονός. Ο δικαστής, βαριά άρρωστος, κάνει μια ανασκόπηση της ζωή του και ανακαλύπτει ότι η ευτυχία δεν είναι να θέλεις να ζεις με βάση ότι είναι κοινωνικώς αποδεκτό, αλλά να θέλεις αυτό που κάνεις. Κατανοεί την ματαιότητα του αγώνα του για μια πλουσιοπάροχη διαβίωση και την αγωνία διατήρησής της όταν πλέον είναι πολύ αργά για αυτόν.

Παραμέρισε τον έρωτά, παντρεύτηκε από συμφέρον, αφοσιώθηκε στην επαγγελματική και κοινωνική άνοδο, μην αποκτώντας φίλους και ουσιαστικούς δεσμούς αγάπης με την οικογένειά του. Όλοι στα τελευταία του, έχουν την ίδια τυποποιημένη συμπεριφορά που είχε και εκείνος απέναντί τους, με μόνη εξαίρεση το μουζίκο υπηρέτη του Γεράσιμο, τον μόνο άνθρωπο που λυπάται τον ετοιμοθάνατο. 

Με μεγάλο σεβασμό στον Λέοντα Τολστόι, μέσα από μια τολμηρή και ριψοκίνδυνη σκηνοθετική προσέγγιση, η Κωνσταντίνα Νικολαΐδη καταφέρνει επιτυχώς να αποκρυπτογραφήσει στην σκηνή του θεάτρου Αλκμήνη όλες τις αλήθειες του έργου κωμικοτραγικά, μεταφέροντάς μας βαθιά στον χωροχρόνο του. 


Οι ηθοποιοί Γιώργος Γαλίτης και ο Θανάσης Κουρλαμπάς καλούνται από τη σκηνοθέτιδα να ξεδιπλώσουν το υποκριτικό ταλέντο τους, υποδυόμενοι όλους τους ρόλους του έργου.Σαν καλοκουρδισμένα ελβετικά ρολόγια, με γρήγορες αλλαγές στις εκφράσεις, στις κινήσεις των σωμάτων τους και στις φωνές τους, πατούν σε κάθε ρόλο και τον κάνουν μοναδικό.

Τόσο μοναδικό που ο θεατής νιώθει την μεταμόρφωσή τους τόσο ουσιαστική σαν να έχουν αλλάξει ρούχα και πρόσωπα επί σκηνής. Η αλήθεια είναι ότι καθ΄ όλη την διάρκεια του έργου ένας από τους συμμάχους τους στο εγχείρημα αυτό είναι τα πανομοιότυπα κοστούμια τους και η λιτή σκηνογραφία του Νίκου Κασαπάκη.

Εκ πρώτης όψεως, μια δερμάτινη καρέκλα 19ου αιώνα ίσως να μην φαίνεται αρκετή για να στηρίξει τις ανάγκες της δράσης, όμως καθώς προχωρά η πλοκή καταλαβαίνουμε πως είναι υπεραρκετή και το αποτέλεσμα εξαιρετικό. Ένας ακόμα σύμμαχός τους απεδείχθη να είναι ο φωτισμός και ο ήχος! Πολύ έξυπνα η Χριστίνα Θανάσουλα, κατάφερε να εμπλουτίσει τη σκηνογραφία με τη δύναμη του φωτός και σε συνεργασία με την πρωτότυπη μουσική του Γιάννη Οικονόμου να δώσουν μια πιο κινηματογραφική αίσθηση στο έργο.

Τρίτος και τελευταίος σύμμαχος, η διασκευή που μας έδωσε αμέσως την δυνατότητα να αισθανθούμε ουσιαστικά τα βαθιά νοήματα του έργου. Με μεγάλη χαρά μπορούμε να παρατηρήσουμε την σκηνοθέτιδα να εμμένει σε κομβικά σημεία και ατάκες. Μια κουρτίνα και ένα πόμολο είναι μικρά , μα τόσο μικρά αλλά δυνατά να μας σκοτώσουν όσο η αγάπη μας για την ύλη μεγαλώνει! 

Υ.Γ. ‘’Ευτυχία δεν είναι να θέλεις να ζεις με βάση ό,τι είναι κοινωνικώς αποδεκτό, αλλά να θέλεις αυτό που κάνεις’’. Για να το καταφέρουμε αυτό διαχρονικά, πρέπει να γνωρίσουμε καλά τον εαυτό μας και να έχουμε το θάρρος να αποτινάξουμε τη βία των κανόνων της κοινωνίας που εύκολα κρίνει και δύσκολα συμπονά ή αγκαλιάζει.

Συντελεστές

Κείμενο: Leo Tolstoy
Μετάφραση από τα ρωσικά: Παύλος Στεφάνου
Θεατρική διασκευή-σκηνοθεσία: Κωνσταντίνα Νικολαΐδη
Σκηνικά-κοστούμια: Νίκος Κασαπάκης
Πρωτότυπη μουσική: Γιάννης Οικονόμου
Κίνηση: Χριστίνα Φωτεινάκη
Σχεδιασμός φωτισμών: Χριστίνα Θανάσουλα
Φωτογραφίες: Γιώργος Σακκάς
Γραφιστική επιμέλεια: Γιάννης Στιβανάκης
Promo video: Κώστας Γεραμπίνης
Επικοινωνία: Άντζυ Νομικού
Παραγωγή: A priori www.a-priori.gr

Παίζουν οι: Γιώργος Γαλίτης & Θανάσης Κουρλαμπάς

Ημέρες & ώρες παραστάσεων:
.
Κάθε Δευτέρα & Τρίτη στις 21.30.

Διάρκεια παράστασης:
90’ (χωρίς διάλειμμα).

Πληροφορίες-κρατήσεις:
Θέατρο «Αλκμήνη»
Αλκμήνης 8-12, Γκάζι
210 3428650

Τιμές εισιτηρίων: 

Από 7 Ευρω

Προπώληση εισιτηρίων:

• Θέατρο «Αλκμήνη»
• Ηλεκτρονικά στο https://www.viva.gr/tickets/theater/theatro-alkmini/o-thanatos-tou-ivan-ilits/
• Τηλεφωνικώς στο 11876 (viva)
• Στα σημεία: Seven, Reload, Βιβλιοπωλεία «Ευριπίδης», Τεχνόπολη, Viva Kiosk, Yolenis, Kremlino

πηγή